لیزر درمانی یا لیزرتراپی از حدود دهه ۱۹۶۰ میلادی در پزشکی برای بیماران استفاده میشود. در این روش از نوعی لیزر به نام لیزر سرد یا کم توان استفاده میشود. اخیرا به مدد فنآوریهای نوین، لیزرهای پرتوان که کارایی بالاتری از لیزرهای سرد دارند در حیطه درمانهای پزشکی معرفی شده است.
مکانیسم اصلی اثر لیزر تراپی ناشناخته است، ولی یکی از مکانیسمهای اصلی که تاکنون روی آن مطالعه شده، ایجاد تغییر در زنجیره انتقال الکترون در میتوکندریها میباشد. انرژی امواج نوری لیزر باعث میشود اعمال این زنجیره سریعتر انجام شود و تولید ATP افزایش یابد و در نتیجه ساخت زنجیرههای DNA و اعمال سلولی و ساخت پروتئین و بعضی اعمال سلولی دیگر با سرعت بیشتری انجام گیرد. دیگر مکانیسمهای مورد مطالعه شامل جذب اشعه توسط پروتئینهای غشای سلولی است که باعث تغییر شکل غشاء و افزایش نفوذپذیری آن نسبت به یونها میباشد. لیزر درمانی یک روش بدون درد، ایمن و بدون عوارض جانبی است که امکان استفاده از آن برای کاهش دردهای اسکلتی، عضلانی ،عصبی وجود دارد. امروزه بسیاری از مطالعات مختلف، اثربخشی لیزر تراپی برای بهبود سریعتر زخم یا موارد آسیبدیدگی در بدن را نشان داده و طبق این بررسیها، لیزر درمانی میتواند باعث کاهش درد عصبی، عضلانی و اسکلتی شود.
یکی از روش های پر کاربرد و موثر درمانی در فیزیوتراپی و توانبخشی، اولتراسوند تراپی می باشد. این روش درمانی شامل امواج صوتی با طول موج بسیار بالا(خارج از محدوده شنوایی انسان) بوده و فیزیوتراپیست با کمک دستگاه اولتراسوند این امواج را به داخل بافت های بدن انتقال داده و موجب بهبود وضعیت بیمار می شود. این امواج می توانند در عمقی ترین بافت ها نیز نفوذ بیابند و به بازسازی بافت های عمقی بدن نیز کمک کنند.
این روش درمانی بیشتر برای اکثر افراد مناسب بوده و می تواند به بهبودی آسیب ها و مشکلات و بیماری های استخوانی- اسکلتی کمک کند. افرادی که در سوانح ورزشی و رانندگی دچار آسیب هایی از جمله شکستگی استخوان، پارگی و کشیدگی تاندون و رباط شده اند، کسانی که به بیماری های اسکلتی- استخوانی از جمله آرتروز، سندرم تونل کارپال و.... مبتلا هستند و یا کسانی که جراحی های کمر، زانو و... انجام داده اند و یا دچار دردهای مزمن و حاد در نواحی مختلف بدن هستند، برای درمان سریع تر می توانند از این روش درمانی استفاده کنند.
یکی از روش های درمانی که می تواند در خانه و یا در کلینیک فیزیوتراپی انجام شود، الکتروتراپی می باشد. در این روش از جریان الکتریکی کنترل شده ای استفاده شده و با اتصال آن به ناحیه آسیب دیده بدن، بافت ها تحریک شده و شروع به ترمیم شدن می کند. الکتروتراپی به دو حالت کلی انجام می شود: استفاده از جریان متناوب: این روش معمولا گزینه بهتری بوده و بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. جریان مستقیم: استفاده از جریان الکتریکی و انتقال آن به بدن هیچ واسطه ای و به طور مستقیم که معمولا به ندرت انجام می شود.
این روش درمانی به بهبود عوارض، آسیب ها و بیماری های بسیاری کمک می کند و مناسب افرادی می باشد که دچار عارضه های اسکلتی و استخوانی جدی شده اند و یا می خواهند از بروز آسیب های جدی تر جلوگیری کنند. افراد در سنین مختلف، افرادی که دچار شکستگی های شدید شده اند، افرادی که فعالیت های ورزشی حرفه ای و سنگین انجام می دهند و همچنین افرادی که در اثر ضربه، سوانح ورزشی و تصادف دچار آسیب در نواحی مختلف بدن از جمله پارگی رباط ها، تاندون ها و عصب ها شده اند و یا بعد از جراحی می خواهند به سرعت به فعالیت خود ادامه بدهند و عملکرد قبل خود را بدست بیاورند، به شرطی که شرایط خاص از جمله بیماری های قلبی عروقی، تومورهای بدخیم در ناحیه آسیب دیده و... نداشته باشند(واجد شرایط باشند) می توانند برای درمان از روش های مختلف الکتروتراپی استفاده کنند.
مطمئنا شما هم تاکنون چیزی از روش های سنتی و طب سوزنی شنیده اید و یا در فیلم ها و سریال های آسیایی مشاهده کرده اید که به هنگام ایجاد عارضه ای در بدن، با استفاده از فرو بردن سوزن در نقاط خاصی از بدن شروع به درمان فرد بیمار می کنند. امروزه برای درمان اکثر عوارض ایجاد شده در بدن یک روش تخصصی و پیشرفته تر از طب سوزنی وجود دارد که به آن درای نیدلینگ می گویند. اشتباهی که اکثر افراد مرکتب آن می شوند این است که گمان می کنند درای نیدلینگ همان طب سوزنی است. در صورتی که این دو روش از یکدیگر جدا بوده و درای نیدلینگ یا درمان با سوزن خشک، پیشرفته تر و نوین تر از طب سوزنی می باشد. در این روش فیزیوتراپیست یک سوزن را چندین مرتبه در ناحیه نقاط ماشه ای به صورت عمقی فرو برده و به تحریک بافت های آسیب دیده می پردازد، درصورتی که در طب سوزنی چندین سوزن را به صورت سطحی در نواحی مختلف بدن (ناحیه خاصی) فرو می برند. درای نیدلینگ تکنیکی است که در سال ۱۹۸۰ به عنوان روشی تخصصی و نوین وارد رشته فیزیوتراپی و درمان های ارتوپدی شد. این روش توسط فیزیوتراپیست انجام شده و با فرو بردن سوزن های بلند و باریک (مشابه با سوزن های طب سوزنی) در نقط ماشه ای و حساس بدن همراه است. این تکنیک بسیار کاربردی و تخصص بوده و در انواع مختلفی به بهبود وضعیت و مشکلات عضلات، بافت ها، رباط ها، تاندون ها و عصب ها و کاهش درد و تورم آن ها در نواحی مختلف بدن حتی صورت کمک می کند. بیشترین کاربرد این روش درمانی و فیزیوتراپی درمان گرفتگی و اسپاسم های عضلانی و همچنین دردهای مزمن و طولانی مدت در نواحی مختلف بدن بخصوص شانه، کمر و... می باشد.
درای نیدلینگ برای افرادی که دچار عارضه و آسیب های بافتی (بافت های همبند، رباط ها، تاندون ها و...) می باشند و همچنین افرادی که در عضلات، مفاصل و عملکرد آن دچار اختلال شده اند و یا مبتلا به بیماری های گرفتگی و اسپاسم های عضلانی شانه، زانو، درد سیاتیک، درد لگن، سندروم آرنج تنیس بازان، سردردهای گردنی، دیسک گردن و کمر، دردهای همسترینگ و... می باشند استفاده شده و موجب بهبود درد و تورم، تحریک و ترمیم بافت ها و در نهایت بهبود بیمار می شود
تمرینات ورزشی مخصوص که توسط فیزیوتراپیست و متخصص تمرین درمانی برنامه ریزی می شود و به بهبود وضعیت نواحی آسیب دیده بدن و همچنین بازگشت عملکرد آن ها بعد از جراحی و آسیب کمک می کند، در شاخه ای از درمان های فیزیوتراپی قرار گرفته و در اصطلاح به این بخش ورزشی و درمانی، تمرین درمانی یا ورزش درمانی می گویند. تمرین درمانی از بی خطرترین و موثرترین درمان ها بوده که به مدیریت شرایط اسکلتی و عضلانی بدن می پردازد و از آسیب های شدید و یا آسیب های احتمالی نیز جلوگیری می کند. هدف از انجام تمرین درمانی، آزاد کردن حرکات مفاصل و همچنین افزایش و کنترل دامنه حرکتی عضلات و مفاصل بدن می باشد.
تمرین درمانی یا ورزش های فیزیوتراپی به طور کلی با توجه به نوع و میزان عارضه و آسیب ایجاد شده در نواحی مختلف بدن انجام شده و ممکن است تمام تکنیک های آن برای همه افراد مناسب نباشد و گاهی ممکن است انجام بعضی از تکنیک های آن موجب ایجاد آسیب و عوارضی در نواحی مختلف بدن فرد شود. این تمرینات بیشتر مناسب افراد با شرایط زیر است: سالمندان و افرادی که دچارمحدودیت های حرکتی شده اند. افرادی که جراحی های متفاوتی انجام داده اند و می خواهند مجددا به فعالیت های شغلی، ورزشی و روزانه خود بپردازند. افرادی که دچار فلج و محدودیت های عضلانی هستند. افرادی که بدن منعطفی ندارند و دچار خشکی و اسپاسم عضلانی هستند. افرادی که دچار آسیب هایی از جمله شکستگی استخوان، دررفتگی استخوان، پارگی عضلات، تاندون ها، رباط ها، آسیب های عصبی و ... شده اند. افرادی که دچار بیماری هایی از جمله آرتروز، روماتیسم، پوکی استخوان و... می باشند و می خواهند از تشدید یافتن این عارضه ها و همچنین ایجاد عارضه و آسیب های شدیدتر جلوگیری کنند. افرادی که مدت زیادی در بستر بیماری بوده اند، از جمله افرادی که در کما هستند و یا دچار عارضه هایی از جمله سکته قلبی و یا مغزی شده اند. افرادی که بیماری های اسکلتی مادرزادی دارند و می خواهند از تشدید یافتن آن جلوگیری کنند. افرادی که نمی خواهند مجبور به انجام درمان های تهاجمی (جراحی) شوند. افرادی که فعالیت های حرفه ای ورزشی انجام می دهند و می خواهند مقاومت بدن خود را در برابر آسیب های مختلف افزایش دهند و یا تضمین کنند.